Vì sao chúng ta chưa thể từ bỏ Windows để chuyển sang dùng MacOS
Đã sáu tháng trôi qua kể từ khi mình bắt đầu chuyển sang sử dụng MacOS nhiều hơn Windows. Thực sự thì MacOS là một hệ điều hành rất tuyệt vời, nó đúng như những gì mà vị CEO của Intel đã nói về Apple thì đây là một công ty thiên về phong cách sống. Đó là một nhận định đúng, nhưng mình thì hướng đến khía cạnh tích cực nhiều hơn là sự mỉa mai mà Pat Gelsinger đang muốn đề cập đến. Sống trong hệ sinh thái Apple với MacBook, iPhone, iPad và những món phụ kiện khác là một trải nghiệm mà càng đi sâu vào chúng thì càng cảm thấy hào hứng. Apple thực sự đã làm rất tốt việc đưa những món đồ công nghệ len lỏi vào thói quen của mỗi người dùng để họ luôn cảm thấy được rằng sản phẩm của Apple là phù hợp nhất.
Tuy nhiên, MacOS vẫn đang chiếm chưa nổi 10% thị phần ở mảng hệ điều hành. Còn Microsoft thì gần như áp đảo với trên 90%. Vậy thì tại sao lại có con số này?
Thói quen sử dụng
Mặc dù lịch sử phát triển về hệ điều hành của hai hệ máy tính Windows và máy tính Apple phát triển gần như đồng thời với nhau trên thế giới. Nhưng xét về mức độ phổ biến trên thị trường trong nhiều năm thì Windows vẫn đang chiếm phần lớn thị phần lớn gấp nhiều lần so với MacOS.
Ngay từ lúc còn nhỏ, những hệ điều hành đầu tiên mà chúng ta được làm quen là MS.Dos rồi sau đó là Windows. Và từ đó Windows chính là hệ điều hành gắn bó với chúng ta trong suốt quãng thời gian còn ngồi trên ghế nhà trường, và cho đến tận thời điểm hiện tại, mình vẫn luôn sở hữu một chiếc máy tính sử dụng Windows.
Trước đây, khi máy tính còn là một món đồ xa xỉ, để được chạm vào một chiếc máy tính, thường thì nó xuất phát từ nơi làm việc hoặc học tập của mỗi người. Và Microsoft là công ty cung cấp hệ điều hành cho rất nhiều những thương hiệu thiên về doanh nghiệp, tổ chức như IBM. Khi mà những chiếc máy tính đầu tiên được tiếp cận bởi những nơi như vậy thì những con người đó cũng theo thói quen mà trang bị một chiếc máy tính cá nhân gần tương tự để sử dụng tại nhà.
Trong số những người đang đọc bài viết này, chắc cũng không ít bạn tiếp xúc với những chiếc máy tính đầu tiên là ở nhà trường, khoảng gần 30 năm trước mình có dịp được sử dụng chiếc máy tính đầu tiên nó còn dán nhãn IBM rất xịn xò. Và từ đó trở đi mình cũng bắt đầu quen dần với hệ điều hành Windows.
Không thể phủ nhận rằng, hệ điều hành Windows là một hệ điều hành dễ để tiếp cận ở mọi mặt. Và nó đã tạo nên một thói quen sử dụng với những người dùng máy tính. Có thể ở một số mặt nó vẫn chưa thực sự tối ưu, nhưng người dùng chỉ thực sự nhận ra điều đó sau một thời gian dài làm quen với MacOS và có sự đối chiếu. Còn nếu tiếp tục sử dụng Windows trong thời gian dài thì ngay cả người dùng cũng dần quen với chính sự không tối ưu từ hệ điều hành Windows. Dù sao, trong thời gian gần đây, Windows cũng đã liên tục thay đổi và chúng ta cũng không thấy quá nhiều sự khác biệt khi sử dụng hai hệ điều hành nữa.
Giao diện, bố cục, phân vùng và thao tác sử dụng bàn phím và chuột trên Windows tạo thành một phản xạ hình thành cho người dùng sau nhiều năm tiếp cận, học hỏi và sử dụng. Bởi vì ngôn ngữ hiển thị là tiếng Anh nên những thao tác thường ăn sâu hơn vào tâm trí mỗi người theo dạng “học vẹt” nên khi bắt đầu bước qua giao diện mới là MacOS, mọi thứ trở nên khó để thao tác, tìm kiếm và hành động hơn. Đó là lý do ngay ở ngưỡng cửa bước sang một hệ điều hành khác, người dùng đã bị cản trở bởi sự quen thuộc khi dùng Windows.
Khả năng tiếp cận
Sở hữu MacOS thì hoàn toàn miễn phí, Apple chẳng hề “đánh thuế” bạn khi sử dụng hệ điều hành của họ. Đấy là trên lý thuyết. Tuy nhiên, có những cách nào để bạn có thể sử dụng được MacOS? Đơn giản nhất là mua các sản phẩm PC của Apple với cái tên chung là máy Mac. Cho dù là laptop, desktop hay PC All in One đều được, chỉ cần là máy Mac thì bạn sẽ sử dụng được MacOS. Không có yêu cầu gì thêm. Nhưng vấn đề cũng nằm chính ở đó.
Giá thành của những chiếc máy Mac thì không phải là rẻ. Đối với laptop, để chạy được phiên bản MacOS mới nhất có giá hơn 2 chục triệu đồng, trong khi để chạy Windows phiên bản mới nhất thì ngay cả chiếc laptop dưới 10 triệu cũng có thể làm được ngon lành. Đối với Desktop, mọi việc còn đơn giản hơn nữa. Hiện nay, một chiếc máy tính có thể chạy được Windows 10 phiên bản update mới nhất cũng chỉ khoảng 5 triệu đồng, nếu tính cả màn hình và các thiết bị ngoại vi cũng chỉ rơi vào khoảng 7-8 triệu đồng. Nhưng để chạy được MacOS trên desktop, bạn cần đến một chiếc iMac 21.5 inch có mức giá không dưới 30 triệu đồng nếu mua chính hãng. Điều đó cũng cản trở khả năng phổ cập MacOS đến cho mọi người.
Nếu bạn lựa chọn Hackintosh như một giải pháp để sử dụng MacOS với cấu hình tự xây dựng để có giá thành rẻ hơn thì bạn nên nhớ rằng việc lựa chọn linh kiện và cách thực hiện hackintosh không phải là đơn giản và không phải lúc nào cũng thành công. Hơn nữa, đó không nằm trong danh sách những cách để có được hệ điều hành chính thống nên mình sẽ không khuyến khích các bạn lựa chọn cách này.
Khả năng tương thích với các phần mềm
Đã bao giờ bạn gặp rắc rối khi những phần mềm mà mình cần thiết không hoạt động trên MacOS? Con số đó chắc là không nhỏ phải không nào. Ngoài ra, một số ứng dụng không thực sự chạy tốt trên môi trường MacOS mặc dù bạn có thể cài đặt và sử dụng. Vấn đề có lẽ không thực sự nằm ở hệ điều hành mà do thị phần của chúng không đủ cao để những nhà phát triển ứng dụng dành nhiều thời gian để tối ưu nó.
Ví dụ dễ nhận thấy nhất chính là bộ ứng dụng được sử dụng nhiều nhất là Microsoft Office, nhưng độ mượt khi nó được thực hiện trên MacOS thì không thể được như mình mong đợi. Điều đó xảy ra tương tự với một số ứng dụng khác mà chắc là bạn cũng đã được trải nghiệm rồi đó.
Môi trường tốt nhất cho game
Bạn đã bao giờ bị ai đó mỉa mai khi chơi game trên một chiếc máy Mac chưa? Đó không chỉ là vấn đề về cấu hình hay tản nhiệt. MacOS không phải là một môi trường lý tưởng để chơi game.
Một trong những API quan trọng trong việc chơi game trên máy tính là DirectX, tuy nhiên đây không phải là thứ mà MacOS đang sở hữu. Đó là ví dụ thiết thực nhất mà mình thấy được thông qua quá trình trải nghiệm cả hai hệ điều hành phổ biến nhất hành tinh này.
Cho dù đó là những tựa game dành riêng cho PC hay được dịch từ các hệ máy Console cho đến các trình giả lập. Hầu hết trong số chúng đều hỗ trợ trên Windows trong khi MacOS thì lại không phải game nào cũng có thể chạy được. Ở thị trường Viêt Nam, điển hình nhất là Liên Minh Huyền Thoại, tựa game được phát hành thông qua Garena, nhưng ngay cả Garena bạn cũng không thể cài đặt trên MacOS thì làm sao bạn có thể chơi game trên máy Mac.
Độ phổ biến
Về độ phổ biến, như bạn cũng biết thì Windows vẫn chiếm trên 90% thị phần máy tính trên toàn thế giới. Điều đó cũng có nghĩa là những người dùng giống như bạn rất nhiều. Khi có nhiều người cùng sử dụng thì khả năng giao tiếp, hỗ trợ lẫn nhau là tốt hơn hẳn hai hay nhiều người không cùng chung hệ điều hành.
Những ứng dụng dành riêng cho Windows, mẹo vặt cho hệ điều hành, các tuỳ biến người dùng trên hệ điều hành điều có thể chia sẻ thông qua các cộng đồng. Bởi vậy, việc sử dụng MacOS giống như bạn đang tách mình ra khỏi một nhóm lớn và tham gia vào một nhóm nhỏ hơn ít sự trợ giúp hơn. Với mình thì điều đó không thực sự là vấn đề nhưng với một số người khác thì đó có thể là những khó khăn trong quá trình trải nghiệm cần phải cân nhắc.
